ΑΦΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ ΜΕΡΟΣ 1

Ο ''Αβέρωφ'' απέδειξε ότι οι πόλεμοι δεν κερδίζονται από τα όπλα αλλά από αυτούς που τα χειρίζονται!

 (Διήγηση του Θεμιστοκλή) - Απόσπασμα από το βιβλίο του Φώτη Σαραντόπουλου "Εμπρός Δια Της Λόγχης" - Η μεγαλη εξόρμηση (1912-1913) Μετά τη ναυμαχία της Έλλης, μείναμε λίγες μέρες στο Μούδρο. Κηδέψαμε με τιμές τον ήρωα Κατσιντζάρη, μετά γιορτάσαμε στις 6 του Δεκέμβρη τη γιορτή του Αγίου Νικολάου και στις 7 κάναμε ανθράκευση. Σκληρή δουλειά, στην οποία δούλευε όλο το πλήρωμα, μέχρι τον τελευταίο. Οι Μηχανικοί και οι Θερμαστές κάτω στις ανθρακαποθήκες, Υπαξιωματικοί και Ναύτες επάνω, αλλά και στα Ανθρακοφόρα και στις Φορτηγίδες. Ακόμη και οι μουσικοί του πλοίου συμμετείχαν, αυτοί παίζοντας μουσική για να μας δίνουν κουράγιο. Και στο τέλος ήταν κι αυτοί κατάμαυροι από το κάρβουνο ... Σκεφτείτε ότι οι ανθρακαποθήκες του «Αβέρωφ» χωρούσαν 1.500 τόνους κάρβουνο, και η μεταφορά σ' αυτές γινόταν με τα χέρια. Όχι ότι δεν υπήρχαν βίντσια και σάκοι και συστήματα πολύ πιο μοντέρνα από αυτά των πιο παλαιών πλοίων, αλλά ο άνθρακας δεν είναι υγρό σαν το πετρέλαιο που το μεταγγίζεις με σωλήνες. Η ανθράκευση ήθελε χέρια να βαστάνε φτυάρια, πολλά χέρια. Γιατί ο «Αβέρωφ» μας ήταν αχόρταγος και έκαιγε ίσα με 600 κιλά κάρβουνο για κάθε μίλι, πάνω από 100 κιλά το λεπτό! Ξεκινήσαμε τη δουλειά στις 07.30 το πρωί και βάστηξε ώρες ... Στις 9 του Δεκέμβρη, 08.00 το πρωί, διατάχθηκε «Άπαρσις». Ο «Λέων» που περιπολούσε στα Στενά, έστειλε σήμα στις 08.30 ότι εντόπισε το «Μετζητιέ», το Ανιχνευτικό «Μπερκ-ι-Σατβέτ» και τέσσερα Τορπιλοβόλα τύπου Σιχάο, να εξέρχονται των Στενών. Διατάχθηκαν αμέσως τα ελαφρά σκάφη να προστρέξουν με μεγάλη ταχύτητα. Τα Αντιτορπιλικά που ήταν στην Τένεδο ενώθηκαν με αυτά που περιπολούσαν και προχώρησαν νοτίως της Ίμβρου, ενώ στις 08.50 κατέπλεε σε συνάντησή τους κι ο «Αβέρωφ», με όλα τα Θωρηκτά σε «γραμμή παραγωγής». Στις 09.58 σηκώσαμε το σήμα «Ζ», που σημαίνει «Καθιστώμεν την κίνησίν μας ανεξάρτητον» και ανεβάσαμε τις στροφές της μηχανής στις 110. Στις 11.20 διακρίναμε μπροστά μας το «Μετζητιέ» και τα άλλα πλοία. Σήμανε «Πολεμική Έγερσις» και ορμήσαμε «πάση δυνάμει», με 120 στροφές! Δεν πέρασαν 10 λεπτά και οι Τούρκοι το έβαλαν στα πόδια, γυρνώντας στην ασφάλεια των Στενών. Την ίδια μέρα έγινε και η πρώτη τορπιλική επίθεση στην ιστορία από το Υποβρύχιο «Δελφίν», υπό τον Υποπλοίαρχο Στέφανο Παπαρρηγόπουλο, εναντίον του «Μετζητιέ», αλλά ήταν ανεπι-τυχής. Αλλά επιτρέψτε μου να πάω λίγο πίσω, γιατί ο πρώτος άθλος του Υποβρυχίου ήταν ότι έφυγε από τη Γαλλία στις 29 Σεπτεμβρίου και με μία στάση για ανεφοδιασμό στην Κέρκυρα, έφτασε στο Φάληρο στις 5 Οκτωβρίου, ανήμερα που ξεκινούσε ο πόλεμος. Έκανε δηλαδή ένα τόσο μεγάλο ταξίδι, σε 130 ώρες, με πλήρωμα που ήταν ακόμη άπειρο! Και αφού έκανε στο Φάληρο τις προετοιμασίες του, στις 19 Οκτωβρίου ξεκίνησε να έρθει στη Λήμνο. Το βλέπαμε να κάνει συνέχεια ασκήσεις, ιδίως κατάδυσης, και μας εντυπωσίαζε. Αλλά και οι συνεχείς βλάβες του μας έκαναν εντύπωση και ανησυχούσαμε για το αν θα τα κατάφερνε. Αλλά ούτε ο Κυβερνήτης του, ο Παπαρρηγόπουλος ούτε το πλήρωμά του που ήταν μόνο 17 Αξιωματικοί και Ναύτες φοβόντουσαν. Και σύντομα ξεκίνησαν τις περιπολίες, άλλοτε σε κατάδυση και άλλοτε σε ανάδυση, και όταν νύχτωνε πήγαιναν και άραζαν στην Τένεδο. Τη νύχτα της 8ης προς 9η Δεκεμβρίου, ο «Δελφίν» είχε παραμείνει σε ετοιμότητα νοτίως των Μαυρονησίων. Το πρωί, μόλις εντοπίσθηκε η εχθρική δύναμη, το «Ασπίς» διατάχτηκε να ειδοποιήσει το Υποβρύχιο, που δεν διέθετε ασύρματο. Παρ' όλο που έτσι χάθηκε πολύτιμος χρόνος, ο «Δελφίν» καταδύθηκε και προσπάθησε να πάρει θέση επίθεσης. Η κατάδυση δεν έγινε ομαλά, καθώς το Υποβρύχιο πήρε «έμπρωρη κλίση» 20 μοιρών, και ο Παπαρρηγόπουλος αποφάσισε να αναδυθεί πάλι, παρ' όλο που πλησίαζαν τα εχθρικά πολεμικά. Επανέλαβε την κατάδυση, αποφασισμένος να πολεμήσει, αδιαφορώντας για το ότι είχε καταναλώσει ήδη τον πεπιεσμένο αέρα του και δεν θα μπορούσε να αναδυθεί ξανά! Η νέα κατάδυση ήταν ομαλή και το Υποβρύχιο κατάφερε να βρεθεί σε θέση βολής κατά του «Μετζητιέ» και στις 10.30 εκτόξευσε την πρώτη τορπίλη. Παρακολουθώντας την πορεία της με το περισκόπιο, ο Παπαρρηγόπουλος την είδε να κάνει μερικές αναπηδήσεις στην επιφάνεια και μετά να βυθίζεται. Η αιτία γι' αυτό ήταν ότι ο «Δελφίν» είχε παλαιού τύπου τορπίλες, ακατάλληλες για υποβρύχια, καθώς δεν ήταν στεγανές. Ο «Δελφίν» προσπάθησε να πάρει θέση για νέα επίθεση, κατά του «Μπερκ-ι-Σατβέτ» που ακολουθούσε. Αλλά στο μεταξύ εντοπίστηκε από τα Τορπιλοβόλα που είχαν διακόψει την καταδίωξη της «Ασπίδας». Ψύχραιμα, ο Κυβερνήτης κατέβασε το Υποβρύχιο σε βάθος μεγαλύτερο των 20 μέτρων και εκεί περίμενε υπομονετικά για 30 περίπου λεπτά, μέχρι που άκουσε τα εχθρικά πλοία να απομακρύνονται. Το ότι η επίθεση απέτυχε έχει μικρή σημασία. Ούτε οι τορπίλες της εποχής, ούτε και τα μέσα που είχε ο «Δελφίν», όπως για παράδειγμα το περισκόπιό του, του έδιναν πολλές πιθανότητες. Σαν έφυγαν τα Τουρκικά πλοία, το υποβρύχιο ανέβηκε πάλι σε βάθος περισκοπίου και περίμενε να νυχτώσει. Μετά κατευθύνθηκε προς το δυτικό άκρο της Τενέδου για να συναντήσει την «Ασπίδα», όπως είχαν συνεννοηθεί νωρίτερα. Αλλά καθώς έπλεε σε κατάδυση, προσάραξε σε ύφαλο. Και πώς να μην προσαράξει; Ούτε χάρτες για Υποβρύχια υπήρχαν τότε, ούτε χάρτες καλά καλά. Μόνο μια μαγνητική πυξίδα είχε για να πορεύεται. Για να μπορέσει να ξεκολλήσει, και μη διαθέτοντας πεπιεσμένο αέρα, ο Κυβερνήτης αναγκάστηκε να αποδεσμεύσει τα μολυβένια έρματα ασφαλείας. Αλλά χωρίς αυτά, δεν μπορούσε να καταδυθεί ξανά. Έτσι γύρισε στο Μούδρο πλέοντας στην επιφάνεια. Και από εκεί, μετά δυο μέρες, έφυγε για το Ναύσταθμο, όπου έγινε αντικατάσταση του έρματος, και παρέμεινε εκεί, ενισχύοντας την άμυνα του Σαρωνικού, μετά την έξοδο του «Χαμιδιέ». Αλλά θα το ξαναπώ: Η αποτυχία δεν είχε σημασία. Οι Τούρκοι, που δεν έμαθαν βέβαια για τα μολύβια, είχαν άλλο ένα πλοίο μας να φοβούνται και μάλιστα «καταδυόμενο».

ΠΗΓΗ : defenceline.gr